Γιατί το κόστος στον κατασκευαστικό τομέα εκτοξεύεται στα ύψη?


Για να απαντήσουμε το ερώτημα αυτό, πρέπει να αναλύσουμε τα τελευταία γεγονότα στις χώρες πρωταγωνίστριες, όσον αφορά την εξόρυξη, παραγωγή και μεταφορά των πρώτων υλών και του τελικού προϊόντος.

1 Παραγωγή

Ξεκινώντας από τους παραγωγούς, η Κίνα είναι με διαφορά η μεγαλύτερη παραγωγός δομικού χάλυβα και σιδήρου στον κόσμο. Εισάγει περίπου 75,4% της παγκόσμιας εξόρυξης σιδηρομεταλλευμάτων (πρώτες ύλες για παραγωγή δομικού χάλυβα, σιδήρου), εκ των οποίων το 56% αυτού εισάγεται από την Αυστραλία, το 19% από τη Βραζιλία, το 4% από την Ινδία και μικρότερα ποσοστά από άλλες χώρες παραγωγούς.
Από το 2000 και μετά, όπου και άρχισε η βιομηχανική αναγέννηση της Κίνας, η Αυστραλία ήταν σύμμαχος, εξάγοντας το 85% των μεταλλευμάτων της στην Κίνα. Η συμμαχία αυτή, επέτρεψε στην Αυστραλία να περάσει σχετικά ανώδυνα την παγκόσμια κρίση του 2008 και στην Κίνα να γίνει πρωταγωνίστρια στην παγκόσμια παραγωγή τελικού προϊόντος (χάλυβα και σιδήρου).
Η θέση όμως που πήρε η κυβέρνηση της Αυστραλίας στο ζήτημα του Covid-19, τασσόμενη υπέρ της Αμερικής στη διερεύνηση και απόδοση ευθύνης στην Κίνα, επιδείνωσε τις σχέσεις των δύο χωρών. Αποτέλεσμα της κρίσης αυτής, είναι εμπορικοί περιορισμοί, μείωση της παραγωγής και αύξηση της τελικής τιμής των προϊόντων.
Υπό κανονικές συνθήκες, η Κίνα θα έπρεπε να στραφεί σε άλλες αγορές, όπως για παράδειγμα αυτή της Βραζιλίας, όμως και εκεί υπάρχουν αρκετά προβλήματα. Η Βραζιλιάνικη εταιρεία “Vale” αποτελεί τη μεγαλύτερη εταιρεία εξόρυξης μεταλλευμάτων στον κόσμο. Τα τελευταία χρόνια, η Vale είναι υπεύθυνη για τη μεγαλύτερη φυσική και ανθρωπιστική καταστροφή της Βραζιλίας, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το ατύχημα Brumadinho στις αρχές του 2021, το οποίο στοίχισε τη ζωή 272 ατόμων Η Vale έκτοτε αποφάσισε να μειώσει την παραγωγή της, και έστρεψε το ενδιαφέρον της στη βελτίωση και ανάπτυξη των κοινοτήτων όπου δραστηριοποιείται. Αυτή η μείωση της παραγωγής έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των τιμών παγκοσμίως.
Επιπρόσθετα, η πανδημία του Covid-19 έχει επηρεάσει τη γενική εικόνα της εξόρυξης μεταλλευμάτων, αλλά και την παραγωγή τελικού προϊόντος, μιας και τα εργοστάσια κατά διαστήματα παρατείναν τη λειτουργία τους, λόγω πανδημίας. Αποτέλεσμα αυτού, η μείωση της παραγωγής και η αύξηση της τιμής.

2 Μεταφορές / Αποστολές

Δεν είναι μυστικό ότι η πανδημία έχει επιφέρει τεράστια αύξηση στις αποστολές εμπορευμάτων ειδικά από την Ασία προς τη Δύση. Η μέση τιμή ενός κοντέινερ από 1.500 ευρώ πριν την πανδημία, έχει εκτοξευτεί στις 10.000 ευρώ. Η αυξημένη ζήτηση στα κοντέινερ, σε συνδυασμό με την ανάγκη μεγαλύτερου εργατικού προσωπικού στα λιμάνια, και γενικά η αδυναμία του κλάδου να ανταποκριθεί στην τεράστια ζήτηση, έχει ως αποτέλεσμα την κατακόρυφη αύξηση των τιμών στις μεταφορές, τόσο των πρώτων υλών όσο και του τελικού προϊόντος.
Αυτή η αύξηση αναπόφευκτα θα μεταφερθεί στον τελικό καταναλωτή, που είναι ο κατασκευαστικός τομέας.

3 Γενική αύξηση ζήτησης σε Κίνα, Ευρώπη και Αμερική

Η πανδημία έχει επιφέρει τεράστιες ζημιές στις οικονομίες των ανεπτυγμένων χωρών. Σαν αποτέλεσμα, οι κυβερνήσεις προσπαθούν να τονώσουν τις οικονομίες τους, προσφέροντας κίνητρα στον κατασκευαστικό τομέα. Όλες οι χώρες τροχοδρομούν μεγάλα κυβερνητικά έργα, συνεπώς οι ανάγκες για μέταλλα έχουν πολλαπλασιαστεί. Αυτό έχει αυξήσει τη ζήτηση μεταλλευμάτων, σε αντίθεση με την προσφορά τους, η οποία δεν έχει αυξηθεί αντιστοίχως, λόγω προβλημάτων στην εξόρυξη, παραγωγή και μεταφορά, όπως αναλύσαμε παραπάνω.

4 Ψυχολογικοί παράγοντες

Ο ψυχολογικός παράγοντας παίζει επίσης μεγάλο ρόλο στις τιμές. Για παράδειγμα, η σκέψη της Κινεζικής κυβέρνησης να επιβάλει δασμούς στις εξαγωγές μεταλλευμάτων, είχε ως συνέπεια την απότομη αύξηση των τιμών σε όλα τα μεταλλεύματα, μιάς και πολλές εταιρείες που διαχειρίζονται μεγάλα έργα, στην προσπάθειά τους να εξασφαλίσουν καλύτερες τιμές, αγοράζουν ποσότητες που δε χρειάζονται άμεσα, αυξάνοντας έτσι τη ζήτηση, κάτι το οποίο οδήγησε στα γνωστά αποτελέσματα.

Καταλήγοντας...
Οι τιμές μετάλλων και άλλων πρώτων υλών στον κατασκευαστικό κλάδο, έκαναν ρεκόρ αυξήσεων τον τελευταίο καιρό και αυτό που θέλει να ξέρει ο κόσμος, αλλά και οι επαγγελματίες του κλάδου, είναι αν η τάση αυτή θα συνεχιστεί.
Ο κυριότερος λόγος αύξησης των τιμών, είναι η πανδημία, όπως εξηγήθηκε παραπάνω. Άρα, το αν θα συνεχιστεί η τάση αυτή, εξαρτάται από το πως οι πρωταγωνίστριες χώρες θα διαχειριστούν την πανδημία από δω και πέρα, κάτι που είναι πολύ δύσκολο να προβλέψουμε. Αν όμως οι επιπτώσεις του Covid-19 παγκοσμίως σταματήσουν να επηρεάζουν στο βαθμό που αναλύθηκε την ανταπόκριση των εργοστασίων στη ζήτηση, οι τιμές προβλέπεται να σταθεροποιηθούν.
Τέλος, καθοριστικό ρόλο θα έχει η διαμάχη ανάμεσα σε Αυστραλία και Κίνα, ένα ζήτημα για το οποίο αισιοδοξώ ότι θα βρεθεί λύση σύντομα, καθώς η κατάσταση ως έχει δε συμφέρει κανέναν, και οποιεσδήποτε εναλλακτικές λύσεις θα ήταν μακροπρόθεσμες και αρκετά δαπανηρές για τις δυο χώρες.



Τάσος Μπιλιανίδης



Πηγές: statista.com