Η επιβολή ΦΠΑ στην αγορά γης και τί πρέπει να γνωρίζουμε.

Μία από τις πιο συχνές ερωτήσεις που δεχόμαστε όσον αφορά την αγορά ή την πώληση τεμαχίων γης είναι το τί ακριβώς ισχύει με την επιβολή ΦΠΑ σε αυτά. Ο περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας Νόμος έχει τροποποιηθεί, όσον αφορά την ακίνητη ιδιοκτησία, αρκετές φορές τα τελευταία χρόνια.

Από τις 2 Ιανουαρίου 2018, μετά και από τροποποίηση του περί Φόρου Προστιθέμενης Αξίας Νόου, επιβλήθηκε 19% ΦΠΑ στην πώληση μη ανεπτυγμένης οικοδομήσιμης γης που γίνεται με σκοπό την οικονομική δραστηριότητα από τον πωλητή.

Με τον όρο της μη ανεπτυγμένης οικοδομήσιμης γης εννοούνται όλων των ειδών οικόπεδα (υπό δημιουργία, υπό κατασκευή, ολοκληρωμένα, με τελική έγκριση, με τίτλο ιδιοκτησίας), τεμάχια γης τα οποία προσομοιάζουν με οικόπεδα, τεμάχια γης που βρίσκονται εκτός περιοχής ανάπτυξης και για τα οποία έχει εξασφαλιστεί πολεοδομική ή και οικοδομική άδεια, νέα τεμάχια γης τα οποία μπορεί να δημιουργηθούν λόγω επίχωσης της θάλασσας και για τα οποία εξασφαλίστηκε πολεοδομική ή και οικοδομική άδεια.

Με τον όρο οικονομική δραστηριότητα, σύμφωνα και με την Ερμηνευτική Εγκύκλιο του Τμήματος Φορολογίας, εννοούνται όλες οι δραστηριότητες του παραγωγού, του εμπόρου, ή του παρέχοντος υπηρεσίες, περιλαμβανομένων και των δραστηριοτήτων εξορύξεως, των γεωργικών δραστηριοτήτων, και των δραστηριοτήτων ελευθέρων επαγγελμάτων ή των εξομοιουμένων προς αυτά όπως και την εκμετάλλευση ενσώματων ή άλων αγαθών με σκοπό ην άντληση εσόδων διαρκούς χαρακτήρα.

Σύμφωνα και πάλι με την Ερμηνευτική Εγκύκλιο τα ερωτήματα που καθορίζουν αν η πώληση της γης γίνεται με σκοπό την άσκηση οικονομικής δραστηριότητας είναι τα εξής:

• Κατά πόσο η δραστηριότητα είναι σοβαρή ενασχόληση ή επάγγελμα που ασκείται συστηματικά που δεν περιορίζεται κατ’ ανάγκη σε εμπορική ή κερδοσκοπική ενασχόληση
• Κατά πόσο η δραστηριότητα αποτελεί επάγγελμα ή δραστηριότητα που επιδιώκεται ενεργά με αναγνωρίσιμη συνέχεια
• Κατά πόσο η δραστηριότητα έχει μετρήσιμο περιεχόμενο σε αξία και ποσότητα, πάνω σε τριμηνιαία ή ετήσια βάση
• Κατά πόσο η δραστηριότητα διενεργείται με το συνήθη τρόπο βασισμένη σε γερές και αναγνωρίσιμες αρχές άσκησης επιχείρησης
• Κατά πόσο η δραστηριότητα αφορά πρωτίστως την πραγματοποίηση φορολογητέων δραστηριοτήτων σε καταναλωτές έναντι αντιπαροχής και
• Κατά πόσο οι φορολογητέες δραστηριότητες είναι του είδους εκείνων των δραστηριοτήτων, που πραγματοποιούνται από αυτούς που επιδιώκουν το κέρδος.

Σε κάθε περίπτωση όμως καλό είναι οι ιδιοκτήτες ενός τέτοιου τεμαχίου, να προβούν στις απαραίτητες ενέργειες ούτως ώστε να εξασφαλίσουν γραπτή απάντηση από το ΦΠΑ για το αν η πώληση του τεμαχίου τους υπόκειται σε αυτό.

Το 2019 κατόπιν τροποποιήσεως του Νόμου και με το “ Σχέδιο για Παραχώρηση Χορηγείας για Αγορά Οικοπέδου” αποφασίστηκε η επιστροφή του 14% ΦΠΑ για όσα οικόπεδα αγοράστηκαν από τις 2 Ιανουαρίου του 2018 και μετά, με σκοπό την ανέγερση πρώτης κατοικίας. Από τις 12.01.2022 μετά από απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, το 14% επιστρέφεται και στις περιπτώσεις όπου η γη αγοράστηκε από γονέα ή κηδεμόνα και που μεταβιβάστηκε σε τέκνο για την ανέγερση πρώτης κατοικίας.

Η διαδικασία που ακολουθείται και για τις δύο περιπτώσεις είναι η ίδια και η επιστροφή του 14% του ΦΠΑ που δόθηκε για την αγορά του οικοπέδου καταβάλλεται μετά την “Υπεύθυνη Δήλωση” και την προσκόμιση όλων των απαραίτητων εγγράφων που να αποδεικνύουν ότι ο αιτητής χρησιμοποιεί την κατοικία ως κύριο και μόνιμο χώρο διαμονής.

Με τα νέα δεδομένα και με την πιο πρόσφατη απόφαση μπορούμε να πούμς ότι η μείωση του συντελεστή ΦΠΑ για αγορά οικοπέδου με σκοπό την ανέγερση πρώτης κατοικίας, κάνει πιο εύκολο το έργο όσων θέλουν να κτίσουν το σπίτι τους όπως το θέλουν στο δικό τους οικόπεδο.

Ειρήνη Χρυσοστόμου